Fungarium Macromycetes i Micromycetes

W Instytucie Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej (INL PB), w Centrum Naukowo – Badawczym w Hajnówce, zgromadzone są wieloletnie kolekcje Fungarium Macromycetes i Fungarium Micromycetes, nadal sukcesywnie rozbudowywane. Założycielem Fungarium jest Marek Wołkowycki – pracownik i główny ekspert INL PB w dziedzinie mykologii.

Herbarium Instytutu Nauk Leśnych (BLS) zostało umieszczone w międzynarodowej bazie zasobów: Index Herbariorum.

Fungarium Macromycetes i Micromycetes powstało (kolejno) w 1988 i 1989 roku, początkowo z myślą o udokumentowaniu różnorodności gatunkowej grzybów wielkoowocnikowych i mikroskopowych Puszczy Białowieskiej. Z czasem, kolekcje podlegały również rozbudowie, w wyniku realizacji krajowych i międzynarodowych projektów badawczych oraz wypraw mykologicznych.

Fungarium Macromycetes obejmuje głównie grzyby zaliczane dawniej do szeroko pojętej grupy bezblaszkowych Aphyllophorales, zaś inne grupy grzybów wielkoowocnikowych reprezentowane są marginalnie. Fungarium Macromycetes jest fundamentem naukowym Fungi Extract Bank®.
Natomiast Fungarium Micromycetes z grupy grzybów mikroskopowych obejmuje gatunki pasożytnicze występujące na żywych roślinach oraz saprotrofy rozkładające martwe pędy roślin naczyniowych.

Zbiory wymienionych kolekcji gromadzone są w formie eksykatów. Wysuszone okazy grzybów są odpowiednio opisane. Egzemplarze Macromycetes są zabezpieczane (przed owadami) w szczelnych, strunowych woreczkach, które na pierwszym etapie są przechowywane w zamrażarce w -25oC. W przypadku Micromycetes, zgromadzone są porażone fragmenty roślin.

Wymienione okazy Macromycetes i Micromycetes umieszczane są w kopertach, składanych z papieru szarego, o wymiarach 14 x 20 cm. W kolekcjach Fungarium każda koperta jest opieczętowana numerem (w prawym górnym rogu) i posiada wygenerowaną etykietę okazu wraz z unikalnym kodem QR każdego okazu. W większości przypadków, dołączone są także fotografie budowy makro- i mikroskopowej okazu. Koperty, uszeregowane poszczególnymi taksonami, składane są w pudełkach kartonowych.

Większość gatunków Macromycetes i Micromycetes oznaczono tradycyjnymi metodami stosowanymi w mykologii, przy użyciu mikroskopu świetlnego OPTA-TECH LAB40M z kontrastem fazowym zmiennym (z kamerą OPTA-TECH MI6) oraz mikroskopu NIKON ECLIPSE Ni-U z kontrastem fazowym zmiennym i kontrastem Nomarskiego (z kamerą NIKON DS-Ri2).

Korzystano przy tym z kluczy i opracowań monograficznych. Wyniki wstępnych oznaczeń konfrontowano z aktualną rewizją rodzajów i kompleksów gatunków, w odwołaniu do dostępnych, najnowszych opracowań taksonomicznych. Część materiału z trudnych taksonomicznie rodzajów będzie jeszcze oznaczana co do gatunku.

Według stanu na dzień 01.03.2021:
W Fungarium Macromycetes i Micromycetes zgromadzone są okazy z lasów Podlasia, jak też i z innych regionów Polski. Nieliczne zbiory zagraniczne pochodzą z wypraw naukowych Litwy, Łotwy, Czech, Słowacji, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Niemiec, Anglii. Ponadto, okazy Macromycetes zostały pozyskane podczas wyjazdów do USA, Argentyny, Rosji, Białorusi, jak również pochodzą z darowizn.

Stan kolekcji wynosi: Fungarium Macromycetes – 5200 kopert, Fungarium Micromycetes – 4640 kopert.

fot. Michał Obrycki